Yedikule Hisarı tarihi süresince pek sayı önemli olaya tanıklık etti. Bizans hakimiyetinde geçen yıllarda zaferden sonra şehre girilen tören kapısı oldu. Osmanlı’nın hazinesine ev sahipliği yaptı. Hatta tek devre soyluların hapis tutulduğu mekandı. Bin 600 yıllık geçmişiyle İstanbul’un en eski yapıları arasında yer saha Yedikule Hisarı, şimdilerde ise hem restorasyon çalışmaları hem dahi kültür sanat faaliyetleriyle anılıyor.


Yedikule Hisarı’nda 2019’bile kapsamlı tek restorasyona gidildi. Aşamalı olarak gerçekleştirilen restorasyon süreci halen sürme etse dahi Yedikule Hisarı halkın ziyaretine açık tutuluyor. Hatta yılaşırı gibi kültür sanat faaliyetlerine ev sahipliği yapıyor. Restorasyon kapsamında bugüne kadar yapılan çalışmaları Yedikule Hisarı Restorasyonu Bilim Kurulu Üyesi Yüksek Mimar İhsan Sarı, Haberler’açınık anlattı.


İlk restorasyon 1958’dahi yapıldı


Yedikule Hisarı’nın sayı önemli tek kültür varlığı olduğunu vurgulayan Sarı, “Mimarisiyle dahi sayı önem sunma ediyor. Uzunca tek zaman -yaklaşık 1950’li yıllara kadar- herhangi tek işlem yapılmadan geliyor. 1958’dahi Vakıflar mimarı Cahide Tamer tarafından kapsamlı tek restorasyona makbuz” debba.


Yapılan yerde kapsamlı restorasyon çalışmaları 1970’açınık kadar sürüyor. O devre Yedikule Hisarı’nın eksik kısımları tamamlanarak halkın ziyaretine açılıyor. Ancak henüz sonra tarihi yapıda herhangi tek emek yapılmadığını söyleyen Sarı, şöyle sürme ediyor:


“Üzüntü verici tek hâl ama Yedikule Hisarı’nın 1970’li yılların başlarında moloz envanter alanı olarak kullanıldığını biliyoruz. Şu anda üstünde bulunduğumuz zeminde 2-2,5 metreye yakın dolgu vardı. Fatih Belediyesi 2019’bile burayı Kültür Bakanlığı’ndan devralarak restorasyona başlıyor. Altın Kapı’nın kuzeyindeki Bizans duvarında tek inhitat vardı. Yaklaşık 25-30 metrekarelik tek yüzey; kalınlığı 5 metreydi. Bunun yarısı çökmüştü. Biz o duvarı özgün malzemesiyle, yerinde duran taşlarla konsolide etmeye başladık. Bu emek 3 senedir sürüyor. Bugünlerde ise abide eserin giriş kapısının üstündeki kulenin yapım imalatı sürme ediyor.”


Halka açık restorasyon


Kültür Varlıkları Koruma Bölge Kurulu’nun izniyle sürdürülen restorasyon eksiksiz hızıyla sürüyor. Yedikule Hisarı, yaklaşık 16 dönümlük geniş tek yerey üzerinde yer alıyor. Restorasyonda tarihi yapının içinde kültür-sanat faaliyetlerine uygun tek mekan olarak gerçek alana öncelik verildi.


Yedikule Hisarı’nın restorasyonunun en yetişkin özelliği ise, halka açık olarak yapılması. Restore edilen alanlardaki eksiksiz tahta perdeler ziyaretçilerin görüp izleyebileceği şekilde çizim edildi. Yedikule Hisarı Restorasyonu Bilim Kurulu Üyesi İhsan Sarı bunun sebebini, “Esas olan kültür varlığını, insana ilişkinlik hissi kazandıracak şekilde sunmak; yani insanı ötekileştirmeden kültür varlığını ona tanıtmak. Fatih Belediyesi yaptığı yerde çalışmayla aslında tek anlamda uluslararası kabul gören tek düşünceye ön ayak olmuş oluyor. Bu abide eseri, restorasyon sırasında halka açarak halkın bile tek anlamda restorasyonun içinde bulunmasını, her türlü eleştiriye açık vaziyette yapılmasını sağlıyor” debba.


“Anıt eserin yaşamasını sağlıyoruz”


Gelelim restorasyonun detaylarına… Tarihi yapıda önceki restorasyonlarla ilgili kimi sıkıntılar meydana gelmiş. Sarı bunu şöyle anlatıyor:


“1958 ile 1970 arasında yapılan restorasyonda maalesef yoğun miktarda silikat harcı kullanıldı. O zamanlarda restorasyonlarda yoğun silikat kullanılıyordu. Çimento kullanılması sebebiyle abide eser sayı ciddi sıkıntılar yaşamaya başladı. Biz yerde restorasyon sırasında çimentoyu abide eserden uzaklaştırmaya başladık. Eğer duvarlardaysa minimum anadut santim duvarlardan uzaklaştırdık. Çimento harçlı derzlerin yerine özgün Horasan harcıyla çimentoyu tek anlamda derinlere gömerek abide eserin yaşamasını, henüz sonraki kuşaklara devredilmesini sağlamış oluyoruz.”


İstanbul’un en eski mescitlerinden akraba bulundu


Her tarihi yapıda olduğu gibi Yedikule Hisarı’nın restorasyonu sırasında bazen sürprizlerle karşılaşıldı. Sarı onlardan bazılarını şöyle örnekliyor:


“İstanbul’un en eski mescitlerinden birininin temel izleri bulundu. Bu temel kalıntılarında yapılan taharri kazısı sonucu Osmanlı döneminden kalan suru aşarak zemine kadük gülleler dahi bulunmuş oldu. Birçok kültür varlığı detayları bulundu. Hepsi fotoğraflanıp belgelendi. Teşhir için hazırlıkları yapılıyor.”


“Muazzam tek esere sahip olacağız”


Pazartesi hariç her gün rehberler eşliğinde gezilen Yedikule Hisarı’na şimdiden yerli-yabancı sayı sayıda turistin ilgisi uyanıklık çekiyor. Sarı, “Restorasyon bittiğinde muazzam tek esere sahip olacağız. İstanbul’un ihtimal dahi en eski abide yapılarından 1000 630 senelik ‘zafer takı’ dediğimiz Altın Kapı, 560 senelik Osmanlı surları ve tabii 16 dönümlük tek yeşil saha ve muazzam tek ses ve katı ortamda kültürel ve sanatsal faaliyetlere sunulacak şekilde çalışmalara olanak sağlayacak” niteleyerek konuşuyor.


Dünden bugüne Yedikule Hisarı


Doğu Roma İmparatorluğu döneminde temelleri atık Yedikule Hisarı, 408-450 arasında II. Teodoios tarafından inşa ettirildi. Bizans döneminde kalan saldırılar sonucu surlarda tek savunma mimarisi oluşturuldu. Yine yıllar içerisinde surlara kapılar bile eklendi. Bunların en göze çarpanı hala telâşlı olan ve zafer takı olarak inşa edilen Altın Kapı’dır.


Yedikule Hisarı’nın kaderi Fatih Sultan Mehmed’in İstanbul’u fethiyle değişti. Yapıya 1458’dahi yeni surlar ve yedi kulesi olan tek hisar eklendi. Osmanlı döneminde kıymetli evraklar ve eşya burada saklandı. Hatta siyasi suçluları hapsetmek için kullanıldı. Hatta 1622’dahi tahttan indirilen II. Osman buraya hapsedildi.


Yedikule Hisarı, 18. yüzyılda ise yerleşimin olduğu tek mahalle olarak kullanıldı. Ancak 1782’dahi kaynak yangında tüm mahalle alevlere teslim oldu. Ardından 1856’bile baruthane olarak kullanıldı. 1869’bile ise avlusuna kız sanat okulu inşa edildi. 1895’te Müzeler Umum Müdürlüğü’ne geçen Yedikule Hisarı 1968’dahi Hisarlar Müzesi Müdürlüğü’ne bağlandı.

 

Yasal Uyarı: Sitemiz tasarım aşamasındadır ve tüm içerikler hayal ürünüdür. Gerçek kişi ve kurumlar ile benzerlikleri tamamen tesadüfidir. İçerikler haber niteliği taşımaz ve gerçekliği yoktur. Sitemiz taslak aşamasında rastgele oluşturulan içeriklerden sorumlu değildir. Yinede sitemizden kaldırılmasını istediğiniz içerikler için [email protected] adresine mail ileterek taleplerinizi iletmeniz halinde yasal süre içerisinde tüm içerikler sitemizden kaldırılacaktır.