Temeli yetişkin tek törenle 11 Şubat 1888’dahi atık Sirkeci Garı, 3 Kasım 1890’bile, Avrupa kentlerine yolculuk fail trenlerin durağı olarak hizmete açıldı. Gar tıpkısı zamanda, Şark Ekspresi’nin (Orient Express) son durağı oldu.

[Fotoğraf: AA]


Sirkeci Garı, İstanbul’u Avrupa’ya bağlayan Rumeli demiryollarının mukaddime noktası. Gar tıpkısı zamanda Rumeli ve Anadolu-Bağdat Demiryolları kapsamında İstanbul’bile inşa edilen iki yetişkin gardan birisi olmasıyla bile önem taşıyor.


Bu yıl 132’nci yaşını kutlayan gar, seneler içinde sayı tarihi ismi ağırladığı gibi türlü olaylara bile şahit oldu. Ayrılıklara kavuşmalara ev sahipliği yapan gar, o devre ulaşım konusunda ciddi kolaylıklar sağladı.


Sirkeci Garı’nın önemi, tarihi ve mimari yapısıyla ilgili henüz fazla ayrıntı haberimizde…

[Fotoğraf: Fatih Kaymakamlığı]


Sirkeci Garı ve oryantalist üslubu


Sirkeci Garı’nın mimarı August Jasmund Berlin Üniversitesi’nden mezun olduktan sonra, şark mimarisi üzerine incelemeler yapmak üzere Almanya’dan İstanbul’a geldi. Buradaki ziyareti sırasında II. Abdülhamit ile kurduğu ilişki sayesinde sarayın müşavir mimarı olarak görev öncü.


İstanbul’u “Batı’nın bittiği Doğu’nun başladığı yer” olarak nitelendiren Alman mimar Jasmund, garın projesi üzerine çalışırken mekanı yerde fikir çerçevesinde tasarladı.

Böylelikle, binayı oryantalist tek üslupla hayata geçirmekle beraberce bölgesel ve ulusal kalıplara bile yer vermeyi planladı. Bunun için dahi yan malzemesinde tuğla bantlar kullandı.

[Fotoğraf: İstanbul Valiliği]


Sivri kemerli pencereler ve Selçuklu döneminin taş kapılarını anımsatan geniş tek giriş kapısı inşa ederek dahi planladığı oryantalist yapıyı hayata geçirdi. Vitraylar ise yerde üslubun tamamlayıcı unsurları olarak ortaya çıkıyor.


Sirkeci Garı önemi ve tarihi


Köklendiği yer, kendine özgü mimarisi ve Avrupa lokomotif ağının son durağı olması bile Sirkeci Garı’nı önemli kılan detaylardan.


Garın en önemli seferi ise zaman beraberce paravan bahsettiren Şark Ekspresi… Çünkü Şark Ekspresi, Avrupa’dan İstanbul’a hareket fail en gösterişli sefer olarak malûm.


Sirkeci Garı Şark Ekspresi ile ön plana çıksa bile buradan hareket fail tek tren yerde değildi. Avrupa’ya giden başka trenler dahi buradan hareket ediyordu. Gardan yolu geçen yolcularsa buranın önemini tek kez henüz vurgular nitelikte.

[Fotoğraf: İstanbul Valiliği]


Gardaki kalabalık şüphesiz ki ekseriyetle yolcular ve gezginlerden oluşuyor. Ancak tarihi anlamda önemli bazen yolculuklar şu şekilde: Balkan Savaşı sırasında cepheye giden Mehmetçikler Sirkeci Garı’ndan hareket fail tek trenle gönderilmişti. Garın mevki adamlarından krallara kadar üst seviye sayı sayıda yolcusu olmuştu. 


Mustafa Kemal Atatürk dahi 1930 yılında yaptığı Trakya seyahatine Sirkeci Garı’ndan kalkan tek trenle gitti. Sporcular, sanatçılar hatta Hitler faşizminden kaçan Yahudi ilim insanlarının bile yolu Sirkeci Garı’ndan geçti. Ayrıca, 1965 yılında Almaya ve Türkiye arasında imzalanan anlaşmayla, Türkiye’takt işçi olarak Almanya’ya gidenler dahi Sirkeci Garı’nın yepyeni tek kalabalıkla tanışmasını sağladı.

[Fotoğraf: İstanbul Valiliği]


Bugün Sirkeci Garı tıpkısı zamanda müze


Bugün hala etkin olarak seferlerine sürme fail Sirkeci Garı, bünyesinde Marmaray Banliyö Tren Hattı’nı barındırıyor.


TCDD İstanbul Sirkeci Garı Demiryolu Müzesi, 23 Eylül 2005 yılından festekiz faaliyet gösteriyor. Müzenin kuruluş amacı insanlara lokomotif tarihini anlatarak bunun kaybolmasının önüne geçmek ve elbette yerde tarihin gelecek nesillere aktarılması.


Fatih Kaymakamlığı’nın paylaştığı bilgilere göre, müzede sergilenen eserlerden bazen eserler şöyle: 


Kuruluşun kapatılmış birimlerden olan hastaneler ile TCDD Meslek Lisesi ve TCDD Pratik Sanat Okulu’na ilgili fotoğraf ve objeler, Osmanlı festival evrak, vesika, harita, plan projeler ile Orient Ekspresi’ne ilgili malzemeler, kuruluşun kullandığı vasıta, makine ve teçhizat malzemeleri, başlamak vaziyette bağcıklı tren maketi, Sirkeci dahi ilk verim elektrikli muhit treninin makinist bölümü.


Müze, salı-törtünç-perşembe-altınç ve cumartesi günleri saat 09.00-12.30 13.00-17.00 saatleri arası hizmet veriyor. 

Yasal Uyarı: Sitemiz tasarım aşamasındadır ve tüm içerikler hayal ürünüdür. Gerçek kişi ve kurumlar ile benzerlikleri tamamen tesadüfidir. İçerikler haber niteliği taşımaz ve gerçekliği yoktur. Sitemiz taslak aşamasında rastgele oluşturulan içeriklerden sorumlu değildir. Yinede sitemizden kaldırılmasını istediğiniz içerikler için [email protected] adresine mail ileterek taleplerinizi iletmeniz halinde yasal süre içerisinde tüm içerikler sitemizden kaldırılacaktır.