Kripto para ünitesinde halı çekme nedir? Halı çekme çeşitleri nelerdir? Kripto halı çekme yasa dışı mı? Kriptoda halı çekmesi nasıl önlenir? vs Kripto halı çekme ile ilgili en fazla merak edilen soruların karşılıklarını bu yazımızda cevaplıyoruz.

1- Kripto para ünitesinde halı çekme nedir?

Bir halı çekme, bir grup fonlarla birlikte kaybolmadan evvel projelerinin jetonunu pompaladığında ve yatırımcılarına bedelsiz bir varlık bıraktığında ortaya çıkan bir çeşit kripto dolandırıcılığıdır.

Hileli geliştiriciler yeni bir kripto jetonu oluşturduğunda, fiyatı yükselttiğinde ve akabinde fiyatları sıfıra düştüğünde onları terk etmeden evvel onlardan mümkün olduğunca fazla paha aldığında halı çekme gerçekleşir. Halı çekme süreçleri, bir tıp çıkış dolandırıcılığı ve merkezi olmayan bir finans (DeFi) istismarıdır.

Kriptodaki bir halı çekmenin nasıl tespit edileceğini ve kripto halı çekmelerinin neden olduğunu öğrenmeden evvel, üç farklı halı çekme tipini anlamaya yardımcı olur.

2- Halı çekme çeşitleri nelerdir?

Kriptoda üç ana halı çekme tipi vardır: likidite çalma, satış buyruklarını sınırlama ve damping.

Likidite hırsızlığı, jeton yaratıcıları likidite havuzundan tüm jetonları çektiğinde meydana gelir. Bunu yapmak, yatırımcılar tarafından para ünitesine enjekte edilen tüm pahası ortadan kaldırarak fiyatını sıfıra indirir.

Bu “likidite çekimleri” çoklukla DeFi ortamlarında olur. Bir DeFi halı çekme, en yaygın çıkış dolandırıcılığıdır.

Satış buyruklarını sınırlamak, berbat niyetli bir geliştiricinin yatırımcıları dolandırması için ince bir yoldur. Bu durumda geliştirici, jetonları satabilecek tek taraf olmaları için kodlar.

Geliştiriciler daha sonra perakende yatırımcıların eşleştirilmiş para ünitelerini kullanarak yeni kriptolarını satın almalarını bekler. Eşleştirilmiş para üniteleri, biri başkasına karşı olmak üzere ticaret için eşleştirilmiş iki para ünitesidir. Gereğince olumlu fiyat hareketi olduğunda, konumlarını terk ederler ve artlarında bedelsiz bir jeton bırakırlar.

Squid Token dolandırıcılığı, bu tıp halı çekimlerine örnektir.

Damping, geliştiriciler kendi büyük token arzını süratle sattığında gerçekleşir. Bunu yapmak, madeni paranın fiyatını düşürür ve kalan yatırımcıların bedelsiz jetonları elinde tutmasına neden olur. “Dumping” çoklukla toplumsal medya platformlarında ağır tanıtımların akabinde ortaya çıkar. Ortaya çıkan artış ve satış, Pompa ve Boşaltma Planı olarak bilinir.

Boşaltma, öbür DeFi halı çekme dolandırıcılıklarından daha çok etik bir gri alandır. Genel olarak, kripto geliştiricilerinin kendi para ünitelerini alıp satması etik dışı değildir. DeFi kripto para çekme süreci kelam konusu olduğunda “damping”, bir madeni paranın ne kadar ve ne kadar süratli satıldığı sorusudur.

3- Sert çekme vs yumuşak çekme

Halı çekmeler iki halde gelir: sert ve yumuşak. Makûs gayeli kod ve likidite çalma, şiddetli süreçlerdir, yumuşak çekimler ise bir varlığın boşaltılması manasına gelir.

Halı çekişleri “sert” yahut “yumuşak” olabilir. Proje geliştiricileri makûs niyetli art kapıları belirteçlerine kodladığında sert çekişmeler meydana gelir. Berbat hedefli art kapılar, geliştiriciler tarafından projenin akıllı mukavelesine kodlanmış bilinmeyen istismarlardır. Dolandırıcılık yapma niyeti en başından aşikardır. Likidite hırsızlığı da sert bir çekiş olarak kabul edilir.

Yumuşak halı çekmeleri, kripto varlıklarını süratli bir halde boşaltan token geliştiricilerine atıfta bulunur. Bunu yapmak, geri kalan kripto yatırımcılarının elinde önemli biçimde devalüe edilmiş bir token bırakır. Damping etik olmamakla birlikte, sert çekişmelerle tıpkı halde bir hata hareketi olmayabilir.

4- Kripto halı çekme yasa dışı mı?

Kripto halı çekme süreçleri her vakit yasa dışı değildir, lakin her vakit etik de değildir.

Sert halı çekme yasa dışıdır. Yumuşak halı çekme süreçleri etik değildir, lakin her vakit yasa dışı değildir. Örneğin, bir kripto projesi fon bağışlamayı vaat eder, lakin bunun yerine parayı tutmayı seçerse, bu etik değildir, fakat yasa dışı değildir. Her iki durumda da, kripto sanayisindeki birden fazla dolandırıcılık faaliyeti üzere, her iki cinsin de izlenmesi ve kovuşturulması güç olabilir.

Türk kripto para borsası Thodex’in çöküşü, kriptodaki bir halı çekiminin en düzgün örneğidir. 2 milyar dolarlık hırsızlık, 2021’in en büyük kripto para çekme olaylarından biriydi. Tıpkı vakitte tarihin en büyük merkezi finans (CeFi) çıkış dolandırıcılıklarından bir oburu.

Türk polisi büyük dolandırıcılık soruşturması sırasında 62 kişiyi gözaltına almasına karşın, fail olduğu argüman edilen kişinin nerede olduğu hala bilinmiyor.

Bu tıp kripto halı çekimine maruz kalan öteki yeni protokol örnekleri ortasında Meerkat Finance, AnubisDAO, Compounder Finance ve Uranium Finance yer alıyor.